Μαθηματική Λογοτεχνία - Έλληνες Συγγραφείς

1) ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - Ο ΘΕΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΚΟΛΝΤΜΠΑΧ

Ο θείος Πέτρος είναι ένα αίνιγμα. Οι πρεσβύτεροι της οικογενείας Παπαχρήστου τον απορρίπτουν ως "αποτυχημένο της ζωής". Ωσότου ο αφηγητής-ανιψιός του ανακαλύπτει ότι ήταν κάποτε φημισμένος μαθηματικός, τόσο ιδιοφυής και παράτολμος ώστε να αφιερώσει τη ζωή του στην περιβόητη "Εικασία του Γκόλντμπαχ", ένα πρόβλημα που προσπαθούσαν εις μάτην να επιλύσουν γενεές μαθηματικών. Η ανακάλυψη του αυτή θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Το κλασσικότερο πλεον έργο Ελληνικής "Μαθηματικής Λογοτεχνίας" , πρωτοκυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1992 από τις εκδόσεις Καστανιώτη, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Έκτοτε μεταφρτάστηκε σε πολλές γλώσσες και επανακυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2000, βασισμένο στο ξαναδουλεμένο αγγλικό κείμενο. Η ξαναδουλεμένη έκδοση σημείωσε τεράστια επιτυχία πουλώντας 100.000 αντίτυπα (!), σε αντίθεση με την πρώτη, η οποία πούλησε μόλις 2.000! Ωστόσο, ο ίδιος ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι οι διορθώσεις που έγιναν δεν ήταν και τόσο σημαντικές... Μήπως τελικά μας τραβάει ό,τι έχει κάνει επίτυχία στο εξωτερικό;

Το βιβλίο το οποίο διάβασα εγώ, έχει διαφορετικό εξώφυλλο από αυτό της φωτογραφίας (είναι εκρου και δείχνει κάτι φασόλια γίγαντες !) είναι η τρίτη έκδοση του 1996, αλλά δεν ξέρω αν είναι το διορθωμένο ή το αρχικό κείμενο. Μου άρεσε πάρα πολύ η ιστορία και συμπάθησα πολύ τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του θείου Πέτρου, αλλά σε κάποια σημεία τον λυπηθηκα λιγάκι που δεν μπορούσε να ξεφύγει από αυτό που είχε βάλει σα στόχο... Μου φάνηκε κάπως σαν να υπέβαλλε τον εαυτό του σε βασανιστήρια... Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που το διάβασα και σκοπεύω να το ξαναδιαβάσω πάλι σύντομα.

Διαβάστε εδώ το σχετικό άρθρο του Γιώργου Ναθαναήλ στο "Βήμα" στις 14/05/2000

2) ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥΣ
(Η δέκατη έβδομη νύχτα και άλλες διαδρομές )

Το θεώρημα της μη πληρότητας του αινιγματικού Κουρτ Γκέντελ είναι, μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στην ιστορία της σκέψης. Η επίδραση του στην πρόοδο της λογικής και στη δημιουργία των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι τεράστια. Όμως, ταυτόχρονα, το θεώρημα μοιάζει να θέτει σε αμφισβήτηση το όραμα της παντοδυναμίας του ορθολογισμού και της επιστήμης. Η διερεύνηση αυτής του της όψης γίνεται εδώ μέσα από ένα θεατρικό έργο, που εστιάζει στη ζωή του δημιουργού του θεωρήματος, καθώς και δύο δοκίμια που μελετούν τη θέση του στην ιστορία ιδεών.


Ο Απόστολος Δοξιάδης χαρακτηρίζει το βιβλίο αυτό σαν το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας η οποία αναφέρεται στον Κουρτ Γκέντελ και το Θεώρημα της μη πληρότητας. Το πρώτο μέρος ήταν ο "θείος Πέτρος" , ενώ το τρίτο και τελευταίο θα είναι σε μορφή κομιξ , το "Logicomix", το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο.

Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στη μέση περίπου της ανάγνωσης και έχω κατενθουσιαστεί, ιδιαίτερα με το δεύτερο μέρος του βιβλίου, το οποίο είναι ένα θεατρικό έργο που παρουσιάζει τις τελευταίες μέρες της ζωής του Κουρτ Γκέντελ - πατέρα της μαθηματικής λογικής -. Ο Γκεντελ πέρασε τις τελευταίες μέρες της ζωής του σε μία κλινική, αρνούμενος να φάει οτιδήποτε, πιστεύοντας ότι το φαγητό είναι δηλητηριασμένο. Αυτό είναι το μοναδικό πραγματικό γεγονός. Όλα τα υπόλοιπα τα οποία αναφέρονται είναι μυθοπλασίες, περίτεχνα δομημένες, ώστε να δημιουργηθεί μια ενδιαφέρουσα ιστορία για ένα μη-μαθηματικό κοινό . Στη σκηνή διαδραματίζονται 17 ημέρες διαλόγου με τη διαιτολόγο του νοσοκομείου, η οποία προσπαθεί, χρησιμοποιόντας τη λογική και την απόδειξη, να πείσει τον Γκεντελ ότι το φαγητό του δεν είναι δηλητηριασμένο.
Ακολουθεί ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου σε μορφή συνέντευξης, όπου ο Απόστολος Δοξιάδης καταπιάνεται με διάφορα θέματα της ιστορίας και μεθοδολογίας των μαθηματικών. Σχόλια πάνω σε αυτό το μέρος του βιβλίου θα είμαι σε θέση να κάνω μόλις το τελειώσω, πάντως μέχρι στιγμής το βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρον και -το σπουδαιότερο- καθόλου κουραστικό, παρόλο που καταπιάνεται με "δύσκολα" θέματα.

3) ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΤΕΥΚΡΟΣ - ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

Αθήνα, 1929. Ο μαθηματικός Στέφανος Κανταρτζής βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιό του.
Ο επιστήθιος φίλος του, επίσης μαθηματικός, Μιχαήλ Ιγερινός, καλείται για να αναγνωρίσει το πτώμα. Ορθιος μπροστά στο νεκρό φίλο του, ο Ιγερινός αναπολεί τα κάπου τριάντα χρόνια της γνωριμίας τους. Την πρώτη τους συνάντηση, σ' ένα μαθηματικό συνέδριο του 1900, τις παρέες τους με την αβάν γκαρντ της παρισινής διανόησης, τις περιπλανήσεις τους στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, τους Βαλκανικούς Πολέμους, το Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή. Θυμάται τις θυελλώδεις μαθηματικές τους διαφωνίες, τους έρωτές τους, τις πολεμικές τους περιπέτειες. Ο ήχος μια ρομβίας τον επαναφέρει στο παρόν. Το ερώτημα είναι επιτακτικό: Ποιος σκότωσε τον Στέφανο Κανταρτζή, και κυρίως γιατί τον σκότωσε;

Αστυνομική περιπέτεια με έντονο μαθηματικό άρωμα τα Πυθαγόρεια εγκλήματα αφηγούνται ένα φανταστικό έγκλημα με φόντο ένα αληθινό, σημαντικό φιλοσοφικό και μαθηματικό πρόβλημα.


Δεν το έχω διαβάσει ακόμη αλλά θα το κάνω το συντομότερο... Περιμένω σχόλιά σας.

4) ΠΑΥΛΙΩΤΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ - ΤΟ ΕΠΙΚΗΡΥΓΜΕΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Η ελκυστική κτηματίας Γιώτα Μακρή επισκέπτεται τον Ανδρέα Αναγνώστου, περιώνυμο ποινικολόγο της Θεσσαλονίκης και φημισμένο για τις ικανότητές του να εξιχνιάζει σκοτεινές υποθέσεις, για να του αναθέσει την αναζήτηση του μυστηριωδώς εξαφανισμένου φοιτητή των μαθηματικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, Λουκά Αθανασίου. Από τα πρώτα στάδια της έρευνας γίνεται φανερό ότι η εξαφάνιση του νεαρού φοιτητή συνδέεται με ένα από τα άλυτα μαθηματικά προβλήματα -ίσως το πλέον διάσημο: τις εξισώσεις Navier-Stokes- η λύση του οποίου έχει επικηρυχτεί με το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων...
Ο δαίδαλος των διωκτικών αρχών, μια τρομακτική οργάνωση που ταλανίζεται από ενδογαμικά πάθη, ένας φυγάνθρωπος καθηγητής μαθηματικών κι ένας ποινικολόγος-ντετέκτιβ στροβιλίζονται στη δίνη ενός καταραμένου αινίγματος.

Ωραίο βιβλίο αλλά είναι περισσότερο αστυνομικής φύσεως. Στην ιστορία εμπλέκεται ένας μαθηματικός, αλλά πέρα από ελάχιστα γενικής φύσεως σχόλια περί μαθηματικών, δεν ασχολείται με κάποιο μαθηματικό τομέα συγκεκριμένα και δεν αναλύει εις βάθος κάποια μαθηματική ιδέα...

5) ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ - Ο ΙΠΠΟΤΗΣ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ

Ενόσω η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τον θεωρητικό φυσικό Βίκτωρα Πάουλι να αποδεικνύει την επιτάχυνση της ταχύτητας του φωτός και να εφευρίσκει μια συσκευή οπτικής διείσδυσης στο παρελθόν, εκείνος προχωράει στο τελικό στάδιο της ανακάλυψής του: την εξήγηση της βαρύτητας.
Ωστόσο, δυο μυστήρια σκιάζουν τη ζωή του καθηγητή: ο πρόσφατος θάνατος της γυναίκας του κατά την αναστήλωση του προγονικού της πύργου στην Αόστα μοιάζει αίφνης με δολοφονία. Και μια ακατανόητη περγαμηνή, η οποία συσχετίζεται με το έργο του, εμφανίζεται στη Μονεμβασιά.
Με σκηνικό τις σύγχρονες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις και τα πανεπιστήμιά τους και με πλαίσιο τις μεγάλες θεωρητικές ανακαλύψεις της τεσσαρακονταετίας 1890-1930, οι οποίες κατέρριψαν τις κλασικές αξίες της Φυσικής, αυτό το αστυνομικής πλοκής μυθιστόρημα ξεκλειδώνει σταδιακά τα μυστικά του παρασύροντας τον κατάπληκτο αναγνώστη στα μονοπάτια μιας λογοτεχνικής περιπέτειας με άδηλη έκβαση.

Το παραπάνω ανήκει στα λιμέρια της Φυσικής, αλλά είναι κι αυτή ξαδερφούλα των μαθηματικών , οπότε γιατί να την απορρίψουμε ;
Περιμένω σχόλιά σας , καθώς δεν έχω προσωπική εμπειρία.

6) ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΤΟΥΡΙΝΓΚ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΓΑΠΗΣ

Μια καλοκαιρινή περιπέτεια σ’ ένα ελληνικό νησί. Η επιτυχημένη Αμερικανίδα επιχειρηματίας γυρίζει, έγκυος, στην πατρίδα της, ο ώριμος αρχαιολόγος την αναζητεί απαρηγόρητος στο Δίκτυο, ενώ ένα μυστηριώδες πρόγραμμα που το λένε Τούρινγκ –από το όνομα του ιδρυτή της πληροφορικής με την τραγική ζωή και τον τραγικό θάνατο– του κρατάει συντροφιά, μιλώντας του για τα μαθηματικά, για τη φιλοσοφία, τα κομπιούτερ, τη ζωή. Πάνω σ’ αυτόν τον σκελετό υφαίνεται ο ιστός μιας αφήγησης που μας πηγαίνει από την Ελλάδα στο Χονγκ Κονγκ και την Καλιφόρνια, κι από την αρχαιολογία στη νέα οικονομία και τη μουσική ροκ. Και φυσικά στο Δίκτυο, το σκηνικό που είναι μαζί και πρωταγωνιστής, τη μαγική και πανταχού παρούσα δύναμη που μετασχηματίζει τη ζωή μας, τον έρωτα, την πολιτική, ακόμα και τον θάνατο, με τρόπους λεπτούς, πολύπλοκους, ριζικούς και, τελικά, λυτρωτικούς.

Ακούγεται πολύ ενδιαφέρον, είναι κανείς που να το έχει διαβάσει ;

Διαβάστε εδώ το άρθρο της Όλγας Σέλλα "Λογοτεχνία με μαθηματική ακρίβεια" από την "Καθημερινή" στις 14/02/2008

Και...

Επισκευθείτε εδώ τη σελίδα της μη-κερδοσκοπικής εταιρείας "Θαλής και Φίλοι", η οποία έχει ως στόχο το γεφύρωμα του χάσματος ανάμεσα στα μαθηματικά και άλλες μορφές πολιτισμικής δημιουργίας και ενημερωθείτε για τη δράση της.