24.4.08

Μαθηματική Λογοτεχνία - Ξένοι Συγγραφείς - Denis Guedj

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ :
Ο Ντενί Γκετζ γεννήθηκε στην Αλγερία το 1940. Σε ηλικία 17 ετών έφυγε από την Αλγερία για να σπουδάσει σε Πανεπιστήμιο των Παρισίων. Εκεί τον βρήκε ο Μάης του '68 στον οποίο έλαβε ενεργά μέρος. Ο ίδιος δηλώνει αντιαμερικανός και αριστεριστής.

Ο Denis Guedj είναι μαθηματικός,
ερευνητής και καθηγητής της Ιστορίας και Επιστημολογίας στο 8ο Πανεπιστήμιο των Παρισίων.
Παράλληλα είναι συγγραφέας και σεναριογράφος στον κινηματογράφο.

Έχει γράψει δέκα μυθιστορήματα, όλα με ελάχιστο αλλά δυνατό απόσταγμα από μικρά μαθήματα μαθηματικών, φιλοσοφίας και γεωγραφίας που σερβίρονται στον αναγνώστη, μέσω διαλόγων μεταξύ των ηρώων του, ενσωματωμένων πάντα σε μια γοητευτική πλοκή συνήθως ιστορική, όπως "Το μέτρο του Κόσμου'', '' Επιχείρηση Μεσημβρία '', ''Μπέλλα'' κ.ά. Το ελληνικό κοινό τον έχει εντάξει στους ευπώλητους συγγραφείς.

Ως σεναριογράφος έχει τιμηθεί με το βραβείο Καλύτερου Σεναρίου 1987 για την ταινία Η τελευταία Παρασκευή του Σεπτέμβρη.
Επίσης, έχει γράψει ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, θεατρικά έργα με πρωταγωνιστή τα μαθηματικά και αρκετά δοκίμια.

Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη του Denis Guedj στην Πόπη Μουσουράκη για την Ελευθεροτυπία:
"Η φαντασία μετατρέπει τα Μαθηματικά σε παιχνίδι"

Ενημερωθείτε από εδώ για τη διάλεξη του Denis Guedj την Τρίτη 6 Μαϊου 2008 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε συνεργασία με τη Γαλλική πρεσβεία και το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.

ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ DENIS GUEDJ:

1) ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΓΑΛΟΥ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΛΙΣ)

Ο μόνος τρόπος για να μάθει κανείς μαθηματικά είναι να στρωθεί στο διάβασμα. Λάθος! Υπάρχει κι άλλος πολύ πιο εύκολος. Το αποδεικνύουν ένας βιβλιοπώλης και η παρέα του, οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πολύπλοκη ιστορία μυστηρίου, όταν κληρονομούν μια βιβλιοθήκη επιστημονικών συγγραμμάτων. Συγχρόνως έρχονται σε επαφή με τον κόσμο των Μαθηματικών και τη μαγεία της λογικής τους.
Το Θεώρημα του παπαγάλου είναι ένα γοητευτικό μυθιστόρημα αλλά αποτελεί και μια διασκεδαστική μύηση των νέων στην επιστήμη των αριθμών.

Το διασημότερο και σπουδαιότερο ίσως έργο "Μαθηματικής Λογοτεχνίας"

2) ΤΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΒΕΡΕΝΙΚΗΣ (Ιστορικό μυθιστόρημα) (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ)

Αλεξάνδρεια, εποχή των Πτολεμαίων, 3ος αιώνας π.Χ. Μια Αίγυπτος ισχυρή, κυρίαρχη, κοιτίδα του πολιτισμού. Μια βασίλισσα που θυσιάζει τις χρυσές πλεξούδες της στη θεά Ίσιδα προκειμένου να γυρίσει ο άντρας της ζωντανός από την εκστρατεία. Ένας μονάρχης, στο απόγειο της δύναμής του, που αναζητά τη γνώση στα βιβλία.
Κι ένας μαθηματικός, πνεύμα ανήσυχο, πανεπιστήμονας και παιδαγωγός, που αναρωτιέται πόσο μεγάλη είναι η Γη.

Στο βιβλίο ''Τα Αστέρια της Βερενίκης '' ο συγγραφέας εκμεταλλεύεται με μεγάλη ευχέρεια τον πλούτο των μαθηματικών του γνώσεων και με εμφανές πάθος προσπαθεί να παρουσιάσει μια από τις σημαντικότερες επιστημονικές ανακαλύψεις των Αρχαίων Ελλήνων.

Διαβάστε εδώ παρουσίαση του βιβλίου στην Ελευθεροτυπία στις 18/08/2006 από τον Γιώργο Βέη.

3) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΕΣΗΜΒΡΙΑ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΡΑΥΛΟΣ)

Επιχείρηση Μεσημβρία:
Μια ταινία περιπέτειας, στην καρδιά της Γαλλικής Επανάστασης, με ήρωες δύο επιστήμονες εκείνης της εποχής. Ένα βραβευμένο σενάριο, γέννησε ένα υπέροχο ιστορικό μυθιστόρημα.
Το έργο "Επιχείρηση Μεσημβρία", είναι μια μυθοπλασία αληθινή,
Μυθοπλασία, γιατί γι' αυτήν ευθύνεται η φαντασία του συγγραφέα. Αληθινή, γιατί βασίζεται στην επιστημονική και ιστορική αλήθεια.
Πριν γίνει μυθιστόρημα τιμήθηκε με το Βραβείο καλύτερου σεναρίου

Ιούνιος 1792. Δυο ταξιδιωτικές άμαξες ξεκινούν απ' τον κήπο του Κεραμεικού στο Παρίσι, φορτωμένες με πολύτιμα όργανα μέτρησης, επιστολές με βασιλικές βούλες, νομίσματα και χάρτες. Η μια κατευθύνεται, βόρεια, προς τη Δουνκέρκη και η άλλη, νότια, προς την Βαρκελώνη. Επιβάτες τους
οι αστρονόμοι Πιέρ Μεσέν και Ζαν-Μπατίστ Ντελάμπρ, με ρητή εντολή της Επαναστατικής Εθνοσυνέλευσης: να μετρήσουν ακριβώς το μήκος του μεσημβρινού που ενώνει αυτές τις δύο πόλεις.
Η Επιχείρηση Μεσημβρία γίνεται μια "πολεμική" αποστολή. Οι αστρονόμοι σκαρφαλώνουν σε καμπαναριά, πύργους, βουνά. Κρύβονται από τους Χωροφύλακες, τα μπλόκα, τους μαυριτανούς πειρατές. Οι άδειες ελεύθερης κυκλοφορίας τους προκαλούν υποψίες, τους νομίζουν κατάσκοπους, βασιλόφρονες εμιγκρέδες, τσαρλατάνους, μάγους. Ο Ντελάμπρ καθαιρείται από την Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας. Ο Μεσέν βρίσκεται φυλακισμένος στην Ισπανία, κι ύστερα εξορισμένος στην Ιταλία, με μια σκέψη να τον στοιχειώνει: μήπως έκανε λάθος στις μετρήσεις του στη Βαρκελώνη.

4) ΜΗΔΕΝ (ή οι πέντε ζωές της Αεμέρ) (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ)

Ο Ουμπαΐντ απομάκρυνε το στρώμα του αργίλου. Φάνηκε το πρόσωπο ένα πρόσωπο εκπληκτικά ήρεμο. Χαρακτηριστικά λεπτά, μύτη ίσια και καλογραμμένη. Η Αεμέρ διέκρινε μόνο μια σκοτεινή μάζα, πλαισιωμένη από μια φωτεινή άλω, που της έκρυβε τον ήλιο. Ένας άντρας με αόρατο πρόσωπο της πασπάτευε το μέτωπο.

Ο εκκωφαντικός ήχος του αεροπλάνου, το τρέξιμο, το κάψιμο στο στήθος, η ανάσα με το πρόσωπο στο χώμα, η αίσθηση ότι είχε εκσφενδονιστεί. Πέρα απ' αυτά, τίποτε δε θυμόταν ούτε από πού ερχόταν ούτε πού πήγαινε. Γύρισε το κεφάλι, είδε τον μικρό κώνο από άργιλο στη χούφτα της. Το γεγονός ότι είχε σκύψει στον κρατήρα για να τον πιάσει την είχε σώσει από τους βομβαρδισμούς των Αμερικανών. Το χαμόγελο, που είχε μείνει μετέωρο στα χείλη της, ξέσπασε πλατύ. Χρωστούσε τη ζωή της σε έναν σουμεριακό λίθο, ένα αρχαίο πήλινο νόμισμα ηλικίας πεντακοσίων αιώνων.

Μεσοποταμία-Ιράκ: η ίδια γη. Μια γη που φιλοξένησε το παρελθόν μας και κλονίζει το παρόν μας. Εκεί, και για πέντε χιλιάδες χρόνια, ξετυλίγονται οι πέντε ζωές της Αεμέρ, μιας γυναίκας που έζησε άλλοτε ως ιέρεια άλλοτε ως σκλάβα άλλοτε ως πόρνη, προσπαθώντας μάταια να καλύψει το κενό μιας απουσίας που τη σημάδεψε.

Οι πέντε ζωές της Αεμέρ, πέντε σελίδες από την ιστορία της πολύπαθης Μεσοποταμίας, οι
πέντε φάσεις της ανακάλυψης του πιο μυστηριώδους αριθμού, του αριθμού που δηλώνει την απόλυτη απουσία: του 0. Η αφήγηση ξεκινά κατά τη διάρκεια ενός αμερικανικού βομβαρδισμού στο σύγχρονο Ιράκ και ξετυλίγεται προς τα πίσω, την εποχή που στη χώρα κατοικούσαν οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Άραβες, όλοι αυτοί οι λαοί που συνεισέφεραν στη διαμόρφωση της κατά τεκμήριο πιο κενής περιεχομένου έννοιας, της έννοιας του … τίποτα.
Μια ιστορία για την Ιστορία των αριθμών, για την ανακάλυψη του μοναδικού και απόλυτου μηδέν.

5) ΤΟ ΔΩΡΕΑΝ ΔΕΝ ΑΞΙΖΕΙ ΠΛΕΟΝ ΤΙΠΟΤΑ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ)

Ο Ντενί Γκετζ σκιαγράφησε σε διάστημα τριών ετών (1994-1997) την αθέατη πλευρά των γεγονότων σε μια σειρά πρωτότυπων όσο και ανατρεπτικών μαθηματικών χρονικών που δημοσιεύτηκαν στη Liberation. Πρωτότυπα, διασκεδαστικά, καυστικά, πολιτικά, ανατρεπτικά, τα κείμενα του Γκετζ
παντρεύουν την κρυφή γεωμετρία των λέξεων με την αθέατη ποίηση των αριθμών σ' ένα εκρηκτικό μείγμα μαθηματικής συνωμοσίας και μαγείας.

Αριθμοί, ποσοστά, σχήματα και μεγέθη, τύποι και συναρτήσεις αποκρυπτογραφούν μοναδικά τον κόσμο που μας περιβάλλει: Υπάρχει μια πολιτική γεωμετρία πίσω από τη διαίρεση της Γιουγκοσλαβίας; Είναι άραγε το τέλος μιας χρονιάς η αρχή μιας άλλης; Αποτελεί παράδοξο δύο πολιτικοί αντίπαλοι να δηλώνουν "φίλοι εδώ και τριάντα χρόνια"; Πώς εξηγείται μαθηματικά το να είσαι αποκλεισμένος από την κοινωνία; Μπορεί ένα θετικό ή ένα αρνητικό πρόσημο να αλλάξει την ανάγνωση της ιστορίας; Τι σημαίνει η φράση "στην τελική ευθεία για τις εκλογές"; Γιατί το "Κάμα Σούτρα" είναι ένα εξαίρετο εγχειρίδιο γεωμετρικού ερωτισμού; Είναι δυνατόν δύο διαφορετικοί άνθρωποι να διαθέτουν "μοναδική σκέψη";

Ένα πολύ καλό βιβλίο , μία πολύ κακή μετάφραση...

6) LA BELA Η ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΚΑΡΑΒΕΛΑΣ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΡΑΥΛΟΣ)

Όταν γεννήθηκε στα ναυπηγεία του Μπελέν, τον 15ο αιώνα, το συγκεντρωμένο πλήθος αναφώνησε: «Cara bela! Τι όμορφη!»
Ήταν η πρώτη καραβέλα. Καραβέλα των ανακαλύψεων, η Bela. Η ιστορία δεν συγκράτησε το όνομά της.
Απέπλευσε με καθυστέρηση και δεν κατόρθωσε ποτέ να φθάσει τη Nina, την Pinta και τη Santa Maria, τις τρεις καραβέλες του Κολόμβου που τράβηξαν δυτικά για να αναζητήσουν το θαλάσσιο δρόμο που θα συνέδεε την Ευρώπη κατευθείαν με τις μυθικές Ινδίες.
Η Bela δεν ανακάλυψε την Αμερική!
Όμως και τι δεν είδε! Σε κάθε ταξίδι της «μεγάλωνε» τον κόσμο. Και πάνω στα ίχνη της φτιαχνόταν ο χάρτης της Γης. Τους γνώρισε όλους: τον Μπαρτολομέου Ντίας, τον Αμέρικο Βεσπούτσι, τον Μαγγελάνο, τον Βάσκο ντε Γκάμα και όλους εκείνους που τα ονόματά τους χάθηκαν όπως το δικό της.

7) ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΡΑΥΛΟΣ)

Στη χαραυγή της Γαλλικής Επανάστασης, η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη κατέστησε τους ανθρώπους ίσους ενώπιον του νόμου. Η καθιέρωση του δεκαδικού μετρικού συστήματος, την ίδια περίοδο -διόλου τυχαία- τους κατέστησε ίσους ενώπιον της μέτρησης των πραγμάτων.
Στη Γαλλία του 1788, η μετρολογική εξουσία είναι προνόμιο των φεουδαρχών, αφόρητο για το λαό: κάθε πρίγκιπας, δούκας ή μαρκήσιος, κάθε κόμης ή υποκόμης, κάθε κάτοχος ενός μικρού κομματιού γης, θέλει να έχει το δικό του μέτρο. Από επαρχία σε επαρχία, από κεφαλοχώρι σε κεφαλοχώρι, μερικές φορές ακόμη και μέσα στην ίδια πόλη, τα μέτρα διαφέρουν. Η ανομοιογένεια αυτή στις μονάδες μέτρησης έγινε το σύμβολο της ανισότητας, της αδικίας και της αυθαίρετης φεουδαρχικής εξουσίας.
Το Μέτρο του Κόσμου, ένα ταξίδι στα χρόνια της Επανάστασης, αναλύει τις παράλληλες πορείες της πολιτικής και της μετρολογικής ισότητας και περιγράφει τη διανοητική και ανθρώπινη περιπέτεια που τις συνόδευε.

Μαθηματική Λογοτεχνία - Έλληνες Συγγραφείς (Συνέχεια)

7) ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΒΕΛΗΣ - Ο ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ ΜΗΔΕΝ


Οι τρεις νεαροί ηλεκτρονικοί της βάσης Λάνγκλεϊ -παιδιά μεταναστών και ευαισθητοποιημένοι στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων- ήταν εύκολοι στόχοι για τα σκοτεινά σχέδια των "πατριωτών"...
Η απόδρασή τους από την "Απομόνωση", με τα τόσο προηγμένα συστήματα ασφαλείας, φαινόταν αδιανόητη χωρίς εξωτερική βοήθεια. Έτσι στο στρατοδικείο ο κατήγορος, με βάση την "απλή λογική", υποστηρίζει την ενοχή δύο αξιωματικών, των μόνων που είχαν έμμεση επαφή με τους κρατούμενους. Η συνήγορος όμως, με τη βοήθεια ενός καθηγητή των δραπετών, οδηγεί τους ενόρκους, μέσα από το λαβύρινθο της Μαθηματικής Λογικής, σε άλλου είδους ενδεχόμενα και διλήμματα που ξεδιαλύνονται με τη Θεωρία των Αριθμών.

Το ανακάλυψα πριν λίγο και χάρηκα πολύ !

8) ΤΕΥΚΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ - ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ -
Συνειρμοί διαβάζοντας την εφημερίδα

Μερικές ειδήσεις τις δεχόμαστε παθητικά. Είτε γιατί τη στιγμή της πρόσληψης το μυαλό μας είναι σε αδράνεια, είτε πάλι γιατί ο αυτονόητος χαρακτήρας τους δεν προκαλεί κανένα προβληματισμό. Μερικές άλλες αντίθετα, είτε λόγω περιστάσεων είτε λόγω ιδιοσυγκρασίας, ενεργοποιούν στη σκέψη μας μια αλυσιδωτή διαδικασία, μια συνειρμική ακολουθία με απροσδόκητη συχνά κατάληξη.
Σ' αυτή τη δεύτερη κατηγορία ανήκουν και τα περιστατικά που οδήγησαν στα κείμενα αυτού του τόμου. Ξεκινώντας από κάποια αφορμή της τρέχουσας ή της επετειακής επικαιρότητας, επιχειρήσαμε αρχικά τον μαθηματικό σχολιασμό της είδησης -ό,τι κι αν αυτό σημαίνει- αφήνοντας στη συνέχεια τη σκέψη να πλανηθεί ελεύθερα, άλλοτε στη χώρα των Μαθηματικών κι άλλοτε σε σελίδες της ιστορίας των επιστημών. Έτσι φτάσαμε, για παράδειγμα, από τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου στους φίλους αριθμούς των Πυθαγορείων, από ένα πολεοδομικό σκάνδαλο στο ισοπεριμετρικό πρόβλημα της Διδούς, από ένα στημένο τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων, μέσω Χόλυγουντ, στην αξιωματική θεμελίωση της Γεωμετρίας.

Δεν έχω αξιωθεί ακόμη να το διαβάσω αλλα η λογική του μου θυμίζει το "Το δωρεαν δεν αξίζει πλέον τίποτα" (
Τα μαθηματικά χρονικά της Liberation) του Guedj Denis.

20.4.08

Μαθηματική Λογοτεχνία - Έλληνες Συγγραφείς

1) ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - Ο ΘΕΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΙ ΕΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΚΟΛΝΤΜΠΑΧ

Ο θείος Πέτρος είναι ένα αίνιγμα. Οι πρεσβύτεροι της οικογενείας Παπαχρήστου τον απορρίπτουν ως "αποτυχημένο της ζωής". Ωσότου ο αφηγητής-ανιψιός του ανακαλύπτει ότι ήταν κάποτε φημισμένος μαθηματικός, τόσο ιδιοφυής και παράτολμος ώστε να αφιερώσει τη ζωή του στην περιβόητη "Εικασία του Γκόλντμπαχ", ένα πρόβλημα που προσπαθούσαν εις μάτην να επιλύσουν γενεές μαθηματικών. Η ανακάλυψη του αυτή θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Το κλασσικότερο πλεον έργο Ελληνικής "Μαθηματικής Λογοτεχνίας" , πρωτοκυκλοφόρησε στα ελληνικά το 1992 από τις εκδόσεις Καστανιώτη, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Έκτοτε μεταφρτάστηκε σε πολλές γλώσσες και επανακυκλοφόρησε στα ελληνικά το 2000, βασισμένο στο ξαναδουλεμένο αγγλικό κείμενο. Η ξαναδουλεμένη έκδοση σημείωσε τεράστια επιτυχία πουλώντας 100.000 αντίτυπα (!), σε αντίθεση με την πρώτη, η οποία πούλησε μόλις 2.000! Ωστόσο, ο ίδιος ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι οι διορθώσεις που έγιναν δεν ήταν και τόσο σημαντικές... Μήπως τελικά μας τραβάει ό,τι έχει κάνει επίτυχία στο εξωτερικό;

Το βιβλίο το οποίο διάβασα εγώ, έχει διαφορετικό εξώφυλλο από αυτό της φωτογραφίας (είναι εκρου και δείχνει κάτι φασόλια γίγαντες !) είναι η τρίτη έκδοση του 1996, αλλά δεν ξέρω αν είναι το διορθωμένο ή το αρχικό κείμενο. Μου άρεσε πάρα πολύ η ιστορία και συμπάθησα πολύ τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του θείου Πέτρου, αλλά σε κάποια σημεία τον λυπηθηκα λιγάκι που δεν μπορούσε να ξεφύγει από αυτό που είχε βάλει σα στόχο... Μου φάνηκε κάπως σαν να υπέβαλλε τον εαυτό του σε βασανιστήρια... Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που το διάβασα και σκοπεύω να το ξαναδιαβάσω πάλι σύντομα.

Διαβάστε εδώ το σχετικό άρθρο του Γιώργου Ναθαναήλ στο "Βήμα" στις 14/05/2000

2) ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ - ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΑΝΟΙΑ ΣΤΟΥΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥΣ
(Η δέκατη έβδομη νύχτα και άλλες διαδρομές )


Το θεώρημα της μη πληρότητας του αινιγματικού Κουρτ Γκέντελ είναι, μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στην ιστορία της σκέψης. Η επίδραση του στην πρόοδο της λογικής και στη δημιουργία των ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι τεράστια. Όμως, ταυτόχρονα, το θεώρημα μοιάζει να θέτει σε αμφισβήτηση το όραμα της παντοδυναμίας του ορθολογισμού και της επιστήμης. Η διερεύνηση αυτής του της όψης γίνεται εδώ μέσα από ένα θεατρικό έργο, που εστιάζει στη ζωή του δημιουργού του θεωρήματος, καθώς και δύο δοκίμια που μελετούν τη θέση του στην ιστορία ιδεών.


Ο Απόστολος Δοξιάδης χαρακτηρίζει το βιβλίο αυτό σαν το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας η οποία αναφέρεται στον Κουρτ Γκέντελ και το Θεώρημα της μη πληρότητας. Το πρώτο μέρος ήταν ο "θείος Πέτρος" , ενώ το τρίτο και τελευταίο θα είναι σε μορφή κομιξ , το "Logicomix", το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο.

Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στη μέση περίπου της ανάγνωσης και έχω κατενθουσιαστεί, ιδιαίτερα με το δεύτερο μέρος του βιβλίου, το οποίο είναι ένα θεατρικό έργο που παρουσιάζει τις τελευταίες μέρες της ζωής του Κουρτ Γκέντελ - πατέρα της μαθηματικής λογικής -. Ο Γκεντελ πέρασε τις τελευταίες μέρες της ζωής του σε μία κλινική, αρνούμενος να φάει οτιδήποτε, πιστεύοντας ότι το φαγητό είναι δηλητηριασμένο. Αυτό είναι το μοναδικό πραγματικό γεγονός. Όλα τα υπόλοιπα τα οποία αναφέρονται είναι μυθοπλασίες, περίτεχνα δομημένες, ώστε να δημιουργηθεί μια ενδιαφέρουσα ιστορία για ένα μη-μαθηματικό κοινό . Στη σκηνή διαδραματίζονται 17 ημέρες διαλόγου με τη διαιτολόγο του νοσοκομείου, η οποία προσπαθεί, χρησιμοποιόντας τη λογική και την απόδειξη, να πείσει τον Γκεντελ ότι το φαγητό του δεν είναι δηλητηριασμένο.
Ακολουθεί ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου σε μορφή συνέντευξης, όπου ο Απόστολος Δοξιάδης καταπιάνεται με διάφορα θέματα της ιστορίας και μεθοδολογίας των μαθηματικών. Σχόλια πάνω σε αυτό το μέρος του βιβλίου θα είμαι σε θέση να κάνω μόλις το τελειώσω, πάντως μέχρι στιγμής το βρίσκω ιδιαίτερα ενδιαφέρον και -το σπουδαιότερο- καθόλου κουραστικό, παρόλο που καταπιάνεται με "δύσκολα" θέματα.

3) ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΤΕΥΚΡΟΣ - ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ

Αθήνα, 1929. Ο μαθηματικός Στέφανος Κανταρτζής βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιό του.
Ο επιστήθιος φίλος του, επίσης μαθηματικός, Μιχαήλ Ιγερινός, καλείται για να αναγνωρίσει το πτώμα. Ορθιος μπροστά στο νεκρό φίλο του, ο Ιγερινός αναπολεί τα κάπου τριάντα χρόνια της γνωριμίας τους. Την πρώτη τους συνάντηση, σ' ένα μαθηματικό συνέδριο του 1900, τις παρέες τους με την αβάν γκαρντ της παρισινής διανόησης, τις περιπλανήσεις τους στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, τους Βαλκανικούς Πολέμους, το Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή. Θυμάται τις θυελλώδεις μαθηματικές τους διαφωνίες, τους έρωτές τους, τις πολεμικές τους περιπέτειες. Ο ήχος μια ρομβίας τον επαναφέρει στο παρόν. Το ερώτημα είναι επιτακτικό: Ποιος σκότωσε τον Στέφανο Κανταρτζή, και κυρίως γιατί τον σκότωσε;


Αστυνομική περιπέτεια με έντονο μαθηματικό άρωμα τα Πυθαγόρεια εγκλήματα αφηγούνται ένα φανταστικό έγκλημα με φόντο ένα αληθινό, σημαντικό φιλοσοφικό και μαθηματικό πρόβλημα.


Δεν το έχω διαβάσει ακόμη αλλά θα το κάνω το συντομότερο... Περιμένω σχόλιά σας.

4) ΠΑΥΛΙΩΤΗΣ ΑΡΓΥΡΗΣ - ΤΟ ΕΠΙΚΗΡΥΓΜΕΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Η ελκυστική κτηματίας Γιώτα Μακρή επισκέπτεται τον Ανδρέα Αναγνώστου, περιώνυμο ποινικολόγο της Θεσσαλονίκης και φημισμένο για τις ικανότητές του να εξιχνιάζει σκοτεινές υποθέσεις, για να του αναθέσει την αναζήτηση του μυστηριωδώς εξαφανισμένου φοιτητή των μαθηματικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, Λουκά Αθανασίου. Από τα πρώτα στάδια της έρευνας γίνεται φανερό ότι η εξαφάνιση του νεαρού φοιτητή συνδέεται με ένα από τα άλυτα μαθηματικά προβλήματα -ίσως το πλέον διάσημο: τις εξισώσεις Navier-Stokes- η λύση του οποίου έχει επικηρυχτεί με το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων...
Ο δαίδαλος των διωκτικών αρχών, μια τρομακτική οργάνωση που ταλανίζεται από ενδογαμικά πάθη, ένας φυγάνθρωπος καθηγητής μαθηματικών κι ένας ποινικολόγος-ντετέκτιβ στροβιλίζονται στη δίνη ενός καταραμένου αινίγματος.

Ωραίο βιβλίο αλλά είναι περισσότερο αστυνομικής φύσεως. Στην ιστορία εμπλέκεται ένας μαθηματικός, αλλά πέρα από ελάχιστα γενικής φύσεως σχόλια περί μαθηματικών, δεν ασχολείται με κάποιο μαθηματικό τομέα συγκεκριμένα και δεν αναλύει εις βάθος κάποια μαθηματική ιδέα...

5) ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ - Ο ΙΠΠΟΤΗΣ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ

Ενόσω η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τον θεωρητικό φυσικό Βίκτωρα Πάουλι να αποδεικνύει την επιτάχυνση της ταχύτητας του φωτός και να εφευρίσκει μια συσκευή οπτικής διείσδυσης στο παρελθόν, εκείνος προχωράει στο τελικό στάδιο της ανακάλυψής του: την εξήγηση της βαρύτητας.
Ωστόσο, δυο μυστήρια σκιάζουν τη ζωή του καθηγητή: ο πρόσφατος θάνατος της γυναίκας του κατά την αναστήλωση του προγονικού της πύργου στην Αόστα μοιάζει αίφνης με δολοφονία. Και μια ακατανόητη περγαμηνή, η οποία συσχετίζεται με το έργο του, εμφανίζεται στη Μονεμβασιά.
Με σκηνικό τις σύγχρονες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις και τα πανεπιστήμιά τους και με πλαίσιο τις μεγάλες θεωρητικές ανακαλύψεις της τεσσαρακονταετίας 1890-1930, οι οποίες κατέρριψαν τις κλασικές αξίες της Φυσικής, αυτό το αστυνομικής πλοκής μυθιστόρημα ξεκλειδώνει σταδιακά τα μυστικά του παρασύροντας τον κατάπληκτο αναγνώστη στα μονοπάτια μιας λογοτεχνικής περιπέτειας με άδηλη έκβαση.

Το παραπάνω ανήκει στα λιμέρια της Φυσικής, αλλά είναι κι αυτή ξαδερφούλα των μαθηματικών , οπότε γιατί να την απορρίψουμε ;
Περιμένω σχόλιά σας , καθώς δεν έχω προσωπική εμπειρία.

6) ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΤΟΥΡΙΝΓΚ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΓΑΠΗΣ

Μια καλοκαιρινή περιπέτεια σ’ ένα ελληνικό νησί. Η επιτυχημένη Αμερικανίδα επιχειρηματίας γυρίζει, έγκυος, στην πατρίδα της, ο ώριμος αρχαιολόγος την αναζητεί απαρηγόρητος στο Δίκτυο, ενώ ένα μυστηριώδες πρόγραμμα που το λένε Τούρινγκ –από το όνομα του ιδρυτή της πληροφορικής με την τραγική ζωή και τον τραγικό θάνατο– του κρατάει συντροφιά, μιλώντας του για τα μαθηματικά, για τη φιλοσοφία, τα κομπιούτερ, τη ζωή. Πάνω σ’ αυτόν τον σκελετό υφαίνεται ο ιστός μιας αφήγησης που μας πηγαίνει από την Ελλάδα στο Χονγκ Κονγκ και την Καλιφόρνια, κι από την αρχαιολογία στη νέα οικονομία και τη μουσική ροκ. Και φυσικά στο Δίκτυο, το σκηνικό που είναι μαζί και πρωταγωνιστής, τη μαγική και πανταχού παρούσα δύναμη που μετασχηματίζει τη ζωή μας, τον έρωτα, την πολιτική, ακόμα και τον θάνατο, με τρόπους λεπτούς, πολύπλοκους, ριζικούς και, τελικά, λυτρωτικούς.

Ακούγεται πολύ ενδιαφέρον, είναι κανείς που να το έχει διαβάσει ;

Διαβάστε εδώ το άρθρο της Όλγας Σέλλα "Λογοτεχνία με μαθηματική ακρίβεια" από την "Καθημερινή" στις 14/02/2008


Και...

Επισκευθείτε εδώ τη σελίδα της μη-κερδοσκοπικής εταιρείας "Θαλής και Φίλοι",
η οποία έχει ως στόχο το γεφύρωμα του χάσματος ανάμεσα στα μαθηματικά και άλλες μορφές πολιτισμικής δημιουργίας και ενημερωθείτε για τη δράση της.

25.3.08

Μαθηματικές μοιχείες

Ένας μαθηματικός στέλνει το παρακάτω γράμμα στην σύζυγό του:

Αγαπητή μου σύζυγε,
όπως ξέρεις είσαι 54 ετών και έχω ανάγκες που δεν μπορείς
να μου καλύψεις. Κατά τα άλλα χαίρομαι που σε έχω σύζυγο.
Ελπίζω να μην σε πειράξει, αλλά την ώρα που θα λάβεις
αυτό το γράμμα εγώ θα είμαι στο χλιδάτο ξενοδοχείο "Όλυμπος"
με την 18-χρονη βοηθό μου. Σπίτι θα έρθω μετά τα μεσάνυκτα.
Ο σύζυγός σου

Πηγαίνοντας στο ξενοδοχείο βρήκε ένα fax:

Αγαπητέ μου σύζυγε,
όπως ξέρεις και εσύ είσαι 54 χρονών και την ώρα που
θα λάβεις αυτό το γράμμα εγώ θα είμαι στο χλιδάτο ξενοδοχείο
"Αστέρια" με τον 18-χρονο νεαρό που καθαρίζει την πισίνα.
Όπως ξέρεις σαν μαθηματικός που είσαι, το 18 μπαίνει
στο 54 πιό πολλές φορές από όσες το 54 στο 18.
Λοιπόν μην με περιμένεις.

16.3.08

Ελβετικά πρόβατα


Σε ένα τρένο για την Ελβετία συνταξιδεύουν ένας
μαθηματικός, ένας θεωρητικός φυσικός και ένας
οικονομολόγος.



Σε κάποια στιγμή, ο οικονομολόγος για να πιάσει την κουβέντα στους άλλους
δύο
(που είχαν περάσει τις τελευταίες τέσσερις ώρες διαβάζοντας τα πρακτικά του πρόσφατουσυμποσίου για τα μη-Riemannια υπερτετράγωνα και για την παραμόρφωση του
χωροχρονικού συνεχούς γύρω από τον ορίζοντα μιας μαύρης τρύπας αντίστοιχα),
κοιτάζει το λιβάδι έξω
από το παράθυρο του τρένου και αναφωνεί βλέποντας ένα μαύρο πρόβατο να βόσκει ανέμελο:

"Κύριοι,
λέγω, τι πρωτότυπο, η Ελβετία έχει μαύρα πρόβατα!"

Ο φυσικός αφήνει κάτω το περιοδικό, κοιτάζει τον μαθηματικό, του χαμογελάει συγκαταβατικά,κοιτάζει τον οικονομολόγο και του λέει:

"Μα κύριε μου, αυτό που λέτε είναι τελείως ανακριβές. Θα έπρεπε πιο σωστά να πείτε: Η Ελβετία έχει τουλάχιστον ένα μαύρο πρόβατο."

Ο μαθηματικός αφήνει κάτω και αυτός το περιοδικό του, χαμογελά και στους δύο παρευρισκόμενους και αρχίζει να μιλάει:

"Νομίζω οι κύριοι παρασύρονται. Ορθότερα θα έθετα ότι η Ελβετία έχει ένα
πρόβατο του οποίου τουλάχιστο η μία πλευρά είναι μαύρη."

13.3.08

Μεταξύ μαθητών…


-Ξέρεις, η μαμά μου είναι Μαθηματικός. Είναι πολύ καλή στην "επαγωγή" της συμπεριφοράς:

"Στο
είπα μια φορά, στο είπα ν φορές, στο είπα ν+1… εεε! αμάν πια!".

Μαθηματικά και μαγειρική


Μια φορά, μάζεψαν τους μαθηματικούς και τους φυσικούς, και τους ανάθεσαν το εξής πρόβλημα:
Έστω ότι έχετε στη διάθεση σας έναν πλαστικό κουβά με νερό, ένα σκεύος pyrex ικανό να
χωρέσει το περιεχόμενο του κουβά και ένα ηλεκτρικό μάτι. Ποιος ο βέλτιστος τρόπος για να ζεστάνετε το νερό;

Οι φυσικοί, συσκέφτηκαν, συζήτησαν, έψαξαν τη σχετική βιβλιογραφία, έκαναν μερικά πειράματα, και τελικά είπαν:

Αδειάζουμε το περιεχόμενο του κουβά στο pyrex, τοποθετούμε το pyrex στο ηλεκτρικό μάτι, ανάβουμε το μάτι και ζεσταίνεται το νερό.

Οι μαθηματικοί, με τη σειρά τους, συσκέφτηκαν, συζήτησαν, έψαξαν τη σχετική βιβλιογραφία και τελικά είπαν:

Αδειάζουμε το περιεχόμενο του κουβά στο pyrex, τοποθετούμε το pyrex στο ηλεκτρικόμάτι, ανάβουμε το μάτι και ζεσταίνεται το νερό.

Καλώς, είπαν οι κριτικοί. Έστω τώρα το εξής πρόβλημα:

Δίνεται ένα pyrex γεμάτο με νερό και ένα ηλεκτρικό μάτι. Ποιος ο βέλτιστος τρόπος για να ζεστάνουμε το νερό;

Οι φυσικοί, συσκέφτηκαν, συζήτησαν, έψαξαν τη σχετική βιβλιογραφία και τελικά είπαν:

Τοποθετούμε το pyrex στο ηλεκτρικό μάτι, ανάβουμε το μάτι και ζεσταίνεται το νερό.

Οι μαθηματικοί, με τη σειρά τους, συσκέφτηκαν, συζήτησαν, έψαξαν τη σχετική βιβλιογραφία, κατέστρωσαν και λύσανε μερικά συστήματα διαφορικών εξισώσεων και τελικά είπαν:

Αδειάζουμε τοπεριεχόμενο του pyrex στον πλαστικό κουβά και το πρόβλημα μας ανάγεται στο προηγούμενο...

12.3.08

Επίθεση από τις Παραγώγους

Ύστερα από ερέθισμα που μου έδωσε ο αγαπητός ΚΟΥΚΩΣ με την τελευταία ανάρτησή του "Μαθηματικό... ανέκδοτο!" , αποφάσισα να δημοσιεύω κάθε μέρα, κάποιο από τα πολλά ανέκδοτα για μαθηματικούς που κυκλοφορούν...

Καλή διασκέδαση !


Επίθεση από τις Παραγώγους

Ήταν οι Συναρτήσεις παρέα και τα έπιναν άσχημα σε ένα καπηλειό.
Φασαρία, μεγάλες πήλινες κούπες με κρασί, κουβέντες για το ποιος έχει το πιο μεγάλο πεδίο ορισμού, τις πιο κομψές κλίσεις και άλλα τέτοια. Όταν ξαφνικά....

Μέσα στο καπηλειό, μπουκάρει πανικόβλητος ο Λογάριθμος, φωνάζοντας: Φύγετε γρήγορα, μας βρήκαν οι Παράγωγοι και έρχονται να μας παραγωγίσουν. Φύγετε, σας λέω θα γίνει σφαγή.

Πανικός, φωνές, τραπέζια να αναποδογυρίζουν και οι Συναρτήσεις να προσπαθούν να φύγουν όσο πιο γρήγορα μπορούν. Μόνο μία συνάρτηση, να έχει αράξει ατάραχη σε ένα τραπεζάκι και να κοιτάζει ανέμελα τα σημεία τομής της με τον άξονα των y.

-Καλά, δεν άκουσες, της λέει ο Λογάριθμος, φύγε γρήγορα, θα γίνει σφαγή, έρχονται οι Παράγωγοι.

-Δε μασάω, λέει η συνάρτηση ατάραχη. Εγώ είμαι η e^x.

1.1.08

Ζωρζ Πιλαλί


"Τα Πανεπιστήμια δημιουργούν ειδικότητες, όχι προσωπικότητες"
Ζωρζ Πιλαλι